เบาหวาน หายได้ไหม โดย หมอเอ้

21 ธันวาคม 2021/ทีมหมอและนักโภชนาการ healthy and me


เบาหวาน หายได้ไหม


เป็นที่รู้กันว่าเบาหวานนั้นเป็นโรคเรื้อรัง ซึ่งถ้าได้เป็นครั้งหนึ่งแล้วก็จะต้องรักษาไปตลอด

แต่หลายคนอาจยังไม่ทราบว่า จริงๆ แล้วเราสามารถรักษาเบาหวานให้หายได้ หรืออย่างน้อยที่สุด คนไข้ก็สามารถกลับมาสู่ภาวะปกติได้โดยไม่ต้องพึ่งยาอีกต่อไป

ฟังดูดีเลยใช่ไหมครับ? 


แต่เราจะรู้ได้ยังไง ว่าเราควบคุมเบาหวานได้ดีจนหายจากโรคแล้ว และมีวิธีไหนที่ช่วยให้เราบอกลาเบาหวานแบบถาวรได้บ้าง... ตามมาอ่านกันเลยครับ

ปล. การหายจากเบาหวาน (Diabetes remission) ในที่นี้ หมายถึงคนไข้สามารถคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้กลับมาอยู่ในช่วงปกติได้ โดยไม่ต้องใช้ยาใดๆ ช่วย หรือเป็นระยะสงบที่โรคไม่แสดงอาการ แต่ถ้ามีปัจจัยกระตุ้นบางอย่าง อาการของโรคเบาหวานก็อาจกลับมาได้อีก



การหายจากโรคเบาหวานหมายถึงอะไร


สิ่งที่บ่งบอกว่าเราหายจากเบาหวานแล้ว คือการตรวจวัดค่า HbA1C ในเลือดได้ต่ำกว่า 6.5% ต่อเนื่องกันอย่างน้อย 3 เดือนขึ้นไป โดยไม่ต้องใช้ยาลดน้ำตาลช่วย

ซึ่ง HbA1C (ฮีโมโกลบิน เอวันซี) เป็นค่าที่ใช้ดูระดับน้ำตาลสะสมในช่วง 2-3 เดือน เนื่องจากพอน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน กลูโคสส่วนเกินก็จะไปจับกับเซลล์เม็ดเลือดแดง ทำให้เกิด HbA1C ขึ้น ยิ่งน้ำตาลสูงมากและสูงนาน ระดับ HbA1C ก็จะยิ่งสูงตามไปด้วย


ดังนั้น การมีค่า HbA1C กลับมาอยู่ในช่วงปกติต่อเนื่องกันมากกว่า 3 เดือน โดยไม่ต้องใช้ยา จึงบ่งชี้ว่าร่างกายเราสามารถควบคุมน้ำตาลได้ดี เทียบเท่ากับคนที่ไม่ได้เป็นโรคเบาหวานนั่นเอง



แนวทางที่ช่วยรักษาเบาหวานให้หาย


การรักษาโรคเบาหวานให้หาย จะต้องอาศัยความร่วมมือทั้งจากแพทย์ ตัวคนไข้เอง และคนใกล้ชิด รวมถึงต้องใช้หลายแนวทางร่วมกัน ซึ่งแนวทางสำคัญที่ใช้รักษาเบาหวาน ก็ได้แก่

  1. การใช้ยา ซึ่งมีทั้งยาลดน้ำตาลในเลือดโดยตรง อินซูลินชนิดกินและฉีด และยาอื่นๆ โดยคุณหมอจะปรับชนิดและขนาดยาตามอาการ ถ้าคนไข้สามารถคุมน้ำตาลได้ดี แพทย์ก็อาจปรับลดยา ไปจนถึงเลิกให้ยา ซึ่งก็จะเป็นผลดีทั้งในเรื่องค่าใช้จ่าย แถมยังลดผลข้างเคียงจากยาได้ด้วย
  2. การปรับไลฟ์สไตล์ โดยหลักๆ ก็คือปรับเปลี่ยนการกิน คู่กับการออกกำลังกาย ซึ่งนอกจากจะช่วยเพิ่มความไวต่ออินซูลินและลดน้ำตาลในเลือดโดยตรงแล้ว ยังช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากเบาหวาน อย่างโรคหลอดเลือดหัวใจ และโรคไตได้อีกด้วย
  3. การลดความอ้วน หรือควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ ซึ่งจะช่วยคุมระดับน้ำตาลในระยะยาว ลดภาวะแทรกซ้อนจากเบาหวาน แถมยังช่วยลดการใช้ยาของคนไข้ได้


การลดนำ้หนักสำคัญกับการรักษาเบาหวานยังไง?


คนไข้เบาหวานหลายคนมักจะมีปัญหาน้ำหนักเกินร่วมด้วย ซึ่งไขมันในร่างกายที่มากเกินไปจะไปสะสมอยู่ในช่องท้อง และเกาะตามเนื้อเยื่ออวัยวะต่างๆ ส่งผลให้ตับและตับอ่อน ซึ่งทำหน้าที่ควบคุมน้ำตาลในเลือด ทำงานได้แย่ลง ความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานจึงสูงขึ้นตามมา

ในทางกลับกัน หากเราสามารถลดความอ้วนได้ ไขมันในช่องท้องย่อมลดลง ตับและตับอ่อนก็จะทำงานได้ดีขึ้น เซลล์ต่างๆ ดื้อต่ออินซูลินน้อยลง น้ำตาลในเลือดจึงกลับมาสู่ภาวะสมดุลได้ ซึ่งถือเป็นการรับมือกับเบาหวานที่ต้นเหตุ และได้ผลยั่งยืนกว่าการใช้ยาลดน้ำตาลเพียงอย่างเดียว

คนที่มีภาวะอ้วนอยู่แล้ว และอยากรักษาเบาหวานให้หาย จึงต้องเน้นไปที่การลดน้ำหนักควบคู่ไปด้วยตั้งแต่ต้น


เมื่อเบาหวานหายแล้ว ต้องทำยังไง?


หลังจากโบกมือลาเบาหวานสำเร็จแล้ว สิ่งที่เราต้องทำคือการตรวจวัดน้ำตาลในเลือดและระดับ HbA1C อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อติดตามดูว่าค่ายังอยู่ในช่วงปกติหรือไม่ เพราะเป็นไปได้ว่าเบาหวานอาจจะกลับมาได้อีกทุกเมื่อ แม้จะผ่านไปหลายปีแล้วก็ตาม

นอกจากนี้ คนที่รักษาหายแล้วก็ยังจำเป็นต้องควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์อย่างสม่ำเสมอ โดยการกินอย่างสมดุลและออกกำลังกายต่อเนื่อง เพราะการคุมน้ำหนักเป็นวิธีที่จะช่วยป้องกันไม่ให้โรคเบาหวานกลับมาเป็นซ้ำอีกได้นั่นเอง


ใครที่อยากเริ่ม ลดนำ้หนัก ลดเบาหวานแบบธรรมชาติและลดยาให้น้อยลง แต่ยังสับสนว่าต้องปรับ Lifestyle ยังไงบ้าง อะไรกินได้-กินไม่ได้ หรือควรออกกำลังกายแบบไหน สามารถแอดไลน์ เพื่อติดตามบทความดีๆและเทคนิคการลดนำ้หนักและลดค่านำ้ตาลได้ที่ https://lin.ee/QhSArI9

© สงวนลิขสิทธิ์ บริษัทเฮลตี้ แอนด์ มี จำกัด (เลขผู้เสียภาษี 0105559038520)